Juf Stefanie blogt over haar avonturen voor de klas en deelt praktische tips en adviezen met ouders.

Begrijpend lezen als vak is een van de belangrijkste vakken en wordt door het merendeel van de kinderen moeilijk gevonden. Steeds meer ouders willen begrijpend lezen oefenen met hun kinderen om er maar verzekerd van te zijn dat hun kind qua leren niets mist en achterstanden worden voorkomen. Het vak begrijpend lezen is essentieel, omdat ook heel veel andere onderwerpen stoelen op de vaardigheden van begrijpend lezen. Middels dit artikel leggen we je uit wat begrijpend lezen precies is en hoe je begrijpend lezen nuttig kunt oefenen met je kinderen. Met de hulp van dit artikel hopen we je een goede handreiking te geven om het begrijpend lezen van je kind te verstevigen en op niveau te houden.

Wat is begrijpend lezen?

Op school volgt begrijpend lezen op technisch lezen. Anders gezegd is het technisch lezen een harde eis om te starten met begrijpend lezen. Begrijpend lezen wordt in groep 3 nog hand-in-hand beschouwd met begrijpend luisteren, omdat kinderen nog niet in staat zijn grote stukken tekst door te lezen. Na groep 3, in groep 4, wordt begrijpend lezen twee keer per jaar getoetst met Cito-toetsen voor begrijpend lezen en worden de resultaten in beeld gebracht. Begrijpend lezen als vak gaat puur om het begrip van een tekst die gelezen is, wat ook wel tekstbegrip heet op school. Binnen het begrijpend lezen wordt een aantal vaardigheden en strategieën geteld die leerlingen moeten beheersen. Hierna behandelen we de belangrijkste van die vaardigheden.

Inhoud

Bij begrijpend lezen en tekstbegrip is het vanzelfsprekend dat het vooral gaat om het begrijpen wat er in een tekst staat. Deze begripsvorming begint met de inhoud van een tekst, dus antwoorden kunnen vinden op vragen over de betreffende tekst. Maar het gaat steeds verder dan enkel het beantwoorden van vragen. Leerlingen moeten op een vast moment namelijk ook de het doel van de schrijver kunnen benoemen en de gekozen tekstvorm kunnen aangeven. In de tekst kunnen meningen en feiten staan, welke de leerlingen moeten aangeven en tevens moeten ze argumenten kunnen onderbouwen. Qua tekst wordt er naar signaalwoorden en verwijswoorden gezocht, maar wordt ook de stijl van de tekst bekeken. Vanuit dat idee moeten de kinderen verbeterpunten aan kunnen dragen, stukken tekst kunnen toevoegen en ook nog kunnen samenvatten.

Goed oefenen voor begrijpend lezen

Het vak begrijpend lezen is uitgebreider dan ouders denken. Helaas komen achterstanden doorgaans pas laat boven drijven. Leerlingen lopen dan dan vast op bepaalde items, maar het is heel ingewikkeld om exact uit te vogelen waar dat in zit. Handiger is het om achterstanden in zijn geheel te voorkomen en ver van tevoren het oefenen te starten. Hoe kun je als ouder met je kind oefenen voor begrijpend lezen? Daar zijn verschillende manieren voor te vinden. Er zijn goede oefenboeken te koop, voor alle groepen in de basisschool, om de belangrijkste vaardigheden thuis nog eens te oefenen. De betreffende boeken sluiten heel goed aan bij de lesstof van school aan. Maar wie dat liever niet koopt kan altijd zijn of haar kind meer laten lezen, want lezen helpt in veel gevallen.

Over begrijpend lezen oefenen

Begrijpend lezen is een belangrijk vak dat gegeven wordt op de basisschool en waar heel veel kinderen de nodige moeite mee ervaren. De Cito-toets begrijpend lezen toets twee keer in een schooljaar de groei van leerlingen op het gebied van begrijpend lezen. De onderwerpen van begrijpend lezen lopen een aardig stukje uiteen. Van het zoeken naar antwoorden tot het maken van samenvattingen. Van het benoemen van meningen en feiten tot de signaalwoorden. Deze items komen allemaal aan bod tijdens de lessen op school. De meeste ouders willen begrijpend lezen trainen. Deze ouders kopen dan vaak een degelijk oefenboek aan, waarmee ze de lesstof van school rustig bestuderen met hun kind. Een ouder die geen geld wil uitgeven kan er ook voor zorgen dat zijn of haar kind meer teksten gaat lezen, want het verbeteren van begrijpend lezen is vooral een kwestie van het veel doen.

Heb jij een kind van 4 jaar en gaat hij/ zij over een poosje naar school? Het is in dat geval fijn om veel te weten te komen over het reilen en zeilen op de basisschool. Met behulp van dit artikel vertellen we je van alles over allerlei zaken die op school aan bod gaan komen. Zo kun je als ouder goed voorbereid aan een nieuw hoofdstuk beginnen. We vertellen je over de vakken die op school gegeven worden, toetsen die afgenomen worden en wat je kunt ondernemen als je kind niet vanzelf mee kan komen op de basisschool.

Vanaf 4 jaar naar school

In Nederland gaan veel kinderen vanaf vier jaar naar de basisschool. Dat is dan ook een mooie leeftijd om te starten met het leren in groep 1. Het is echter niet verplicht om met 4 jaar naar school te gaan. De wettelijke leerplicht geldt pas als een kind 5 jaar oud wordt. Dan is onderwijs verplicht. Toch is het handig om een kind al op 4 jaar naar school te doen, want het leer dan al snel om te gaan met anderen en samen te spelen en wordt voorbereid op het leren in de hogere groepen. Bij twijfel kun je in overleg met de school besluiten om het schoolgaan uit te bouwen en een kleuter ’s middags nog thuis te laten, bijvoorbeeld voor een slaapje.

Basisonderwijs

Wat de naam basisschool al zegt wordt aan de basis van kinderen gewerkt. Dit gaat om veel gebieden, waaronder rekenen, taal, schrijven, spelling, lezen, begrijpend lezen, woordenschat, sociaal-emotionele ontwikkeling, levensbeschouwing, bewegingsonderwijs, zicht op media, programmeren en verkeer. Ja, dat zijn veel vakken, maar leerlingen krijgen ze uitgespreid. In groep 3 leren kinderen lezen en schrijven, waarna in groep 4 het begrijpend lezen en woordenschat een belangrijke plek krijgen. Rekenonderwijs begint met kleine getallen en wordt middels mooie leerlijnen steeds wat lastiger, maar wel te volgen als kinderen zich volgens plan ontwikkelen. Enkele vakken komen dagelijks terug, zoals taal en rekenen, maar sommige vakken staan slechts eens per week op de agenda.

Basisonderwijs en Cito-toetsen

Vanwege de ontwikkeling worden op school toetsen afgenomen. Er is een verschil tussen methodetoetsen en LVS-toetsen. De meeste methodetoetsen hebben gelijk plaats na het afronden van een thema in de klas, maar de Cito-toetsen worden twee keer per jaar gedaan. Ook al zijn de resultaten bij methodetoetsen belangrijk, toch worden de Cito-toetsen gebruikt om de resultaten van kinderen in kaar te brengen. Deze toetsen gaan immers over de doorgaande leerlijn, staan los van alle methodes en zijn goed te vertalen door de meester of juf. Aan de hand van Cito-toetsen worden eventueel plannen opgesteld om een kind of een complete groep nog gerichter les te geven.

Speciaal onderwijs

Er kunnen tal van redenen zijn dat een kind niet goed mee kan komen op de normale basisschool. Dat kan komen door cognitieve problemen, maar ook door onprettig gedrag of door een handicap. Wanneer een kind niet goed mee kan komen op de gewone basisschool kan het naar het sbo worden verwezen. De school moet dan wel laten zien alles geprobeerd te hebben om een kind goed te helpen. Het kan echter zijn dat een kind niet begeleid kan worden en door professionals naar het sbo verwezen wordt. Vaak is dat een vervelende gebeurtenis voor kinderen en hun ouders, maar de ervaring leert dat het sbo (speciaal basisonderwijs) heel goed in kan schatten wat een kind met leer- en gedragsproblemen van leerkrachten nodig heeft en daarop in kan zetten.

Meer info

Hoewel we in Nederland onderwijs geven dat stevig is georganiseerd, is voor ouders niet alles vanaf het begin duidelijk. Meer informatie over onderwijs vind je dan ook op de website van de overheid en het ministerie. Maar vergeet niet om op bezoek te gaan op de school zelf of de toekomstige school. De kaders voor het onderwijs worden door de regering opgesteld, maar een school mag daar zelf over meebeslissen. Scholen kunnen onderling behoorlijk verschillen en dat maakt het mogelijk om te kunnen kiezen tussen profielen en achtergronden. Op de basisschool maak je snel een afspraak en schoolleiders vinden het altijd leuk om ouders te mogen verwelkomen voor een praatje of een rondleiding.

Begrijpend lezen
Begrijpend lezen verbeterem
Cito-toetsen oefenen
Taalonderwijs volgen
Laez over Begrijpend Lezen
Oefenboeken voor school
Onderwijs goed volgen
Juf Agnes
Website van juf Coby